Stel je eens voor: je werkt als zelfstandige, hebt je eigen bedrijf en bent je eigen baas. Dit klinkt voor veel mensen natuurlijk als muziek in de oren. Maar dan… je bent zwanger. Je kunt niet meer zulke lange dagen maken, je lichaam raakt steeds sneller vermoeid en alles is toch net iets zwaarder dan voorheen. Wat doe je dan? Waarschijnlijk is je eerste gedachte dat je door moet gaan tot je niet meer kunt, want: ‘Geen werk, geen geld.’  Laat ik je dan bij deze alvast geruststellen, ook op deze omstandigheden is namelijk door verschillende instanties ingespeeld. Wil jij weten waar je als zwangere ZZP’er allemaal recht op hebt? Lees dan vooral verder!

Ben ik een ZZP’er?

De afkorting ZZP’er staat voor Zelfstandige Zonder Personeel: je bent dan een zelfstandige ondernemer en hebt dus geen personeel onder je. Maar, een ZZP’er ben je niet zomaar. Allereerst moet je een handelsnaam hebben en je aangemeld hebben bij zowel de Kamer Van Koophandel als de Belastingdienst. De Belastingdienst heeft vervolgens verschillende eisen gesteld aan het zijn van een ‘ondernemer’. Zo is het onder andere verplicht dat je gericht bent op het maken van winst, meerdere opdrachtgevers hebt (er is dus geen sprake van een dienstbetrekking), en je je onderneming voldoende kenbaar hebt gemaakt. Voor een overzicht van meer factoren, raad ik aan om de site van de Belastingdienst eens nader te bekijken, zij hebben namelijk een duidelijk overzicht gemaakt met de belangrijkste vereisten. Voldoe je aan de gestelde eisen, dan ben je inderdaad een ZZP’er en heb je recht op verschillende soorten toeslagen.

‘Geen werk, geen geld’?

Als ZZP’er werk je dus, zoals eerder gezegd, voor verschillende opdrachtgevers maar is er geen sprake van een dienstverband. Het feit dat je op sommige momenten geen opdrachten hebt, betekent niet automatisch dat je ook geen geld krijgt. Ook als ZZP’er heb je namelijk recht op verschillende toeslagen zoals huurtoeslag en zorgtoeslag. Deze toeslagen worden berekend naar je inkomen; hierbij wordt rekening gehouden met je huishoudsamenstelling en je toetsingsinkomen (dit is je eigen inkomen én het inkomen van je eventuele partner). Wisselt je inkomen ieder jaar aanzienlijk? Dat is geen reden tot stress. De Belastingdienst berekent je toetsingsinkomen namelijk elk jaar opnieuw en houdt hier rekening met eventuele veranderingen. Voor elk van deze toeslagen geldt het volgende: hoe lager het toetsingsinkomen, hoe hoger de toeslag zal zijn.

Een zwangerschapsuitkering als ZZP’er

Ben je in blijde verwachting? Dan is het dus absoluut niet nodig om door te blijven werken tot de veertigste week van je zwangerschap. Naast de huurtoeslag en zorgtoeslag die je eventueel krijgt, heb je ook recht op een zwangerschaps- en bevallingsuitkering van ten minste 16 weken tijdens en na de zwangerschap. Deze uitkering wordt ook wel de Zelfstandige en Zwanger-regeling genoemd (ZEZ) en is geregeld in de Wet Arbeid en Zorg. Om in aanmerking te komen voor deze uitkering, moet je voldoen aan een van de gestelde voorwaarden, te weten: je bent zelfstandige, je bent een zelfstandige beroepsbeoefenaar of je bent een meewerkend echtgenote/partner van een zelfstandige.

LET OP: Je hebt recht op de ZEZ wanneer je al zelfstandige was voordat je zwanger werd.

De hoogte en duur van de ZEZ

De ZEZ-uitkering duurt minimaal 16 weken. De uitkeringstermijn gaat lopen tussen 6 en 4 weken voor de uitgerekende datum, en gaat door tot 10 weken na de bevalling. Deze termijn wordt ook gehanteerd bij een zwangerschap wanneer je in dienst bent bij een werkgever.

De hoogte van de ZEZ-uitkering wordt berekend aan de hand van de inkomsten van het vorige jaar en kan nooit hoger zijn dan het wettelijk bruto minimumloon. Wanneer je 1.225 uren gewerkt hebt in het voorgaande jaar, dan zul je de maximale uitkering krijgen. Deze uitkering zal dan dus net zo hoog zijn als het bruto minimumloon. Heb je minder gewerkt dan deze uren? Dan wordt de uitkering, zoals eerder gezegd, berekend aan de hand van de inkomsten van het voorgaande jaar.

Zwangerschapsgerelateerd ziek en ZZP’er

Wanneer je als ZZP’er werkt en wegens de zwangerschap ziek wordt, dan zijn er twee mogelijke situaties die zich voor kunnen doen:
1. De eerste situatie is dat de ZEZ-uitkering nog niet is ingegaan, dit houdt in dat je ruim (meer dan 6 weken) voor je bevalling ziek bent geworden. Wanneer dit inderdaad zo is, dan heb je alleen recht op een Ziektewet-uitkering wanneer je hier vrijwillig voor bent verzekerd bij het UWV.
2. De tweede situatie is dat de ZEZ-uiterking al wel is ingegaan op het moment dat je ziek wordt, je zit dan kort voor de bevalling of je bent al bevallen. In dat geval behoud je de uitkering en maakt het hiervoor zelfs niet uit wat de oorzaak van de ziekte is.

Hoe en waar vraag ik de ZEZ aan?

Ben jij inderdaad een zwangere ZZP’er en denk jij dat je, na het lezen van dit artikel, recht hebt op een ZEZ-uitkering? Dan is het nodig dat je een aanvraag voor een ZEZ-uitkering indient bij het UWV. Dit gaat als volgt:
1. Vul de ‘Aanvraag ZEZ-uitkering‘ in op de site van het UWV.
2. Stuur de aanvraag naar het UWV. Dit kun je niet eerder doen dan wanneer je 24 weken zwanger bent, maar moet wel uiterlijk 2 weken voor de ingangsdatum van het zwangerschapsverlof gebeuren.
3. Stuur bij deze aanvraag ook een zwangerschapsverklaring mee. Dit is een verklaring van de dokter of gynaecoloog waarin staat dat je inderdaad zwanger bent en wat de uitgerekende datum zal zijn.

Tips voor vrouwen die ZZP’er zijn met een kinderwens

• Sluit een ”ziektewet” verzekering af bij het UWV of een andere arbeidsongeschiktheidsverzekering particulier. Zo kan je ziekte tijdens je zwangerschap financieel opvangen.
• Vraag je ZEZ uitkering op tijd aan.
• Zorg voor een buffer en een spaarpotje. Wellicht verdiende jij meer dan het bruto minimuminkomen per maand en heb je tijdens je zwangerschapsverlof toch meer ”inkomen” nodig.

Geen ZZP’er en zwanger lees:

• Zwangerschapsgerelateerd ziek wat zijn je rechten en plichten.
• Borstvoeding op werk moet werkgever verplicht aan mee werken.
• Rechten en plichten van de zwangere werknemer.
• Het nut van ouderschapsverlof.
• 6 wistjedatjes die je moet weten als zwangere werknemer.

Wij hopen je met dit artikel voldoende te hebben geïnformeerd over wat je als zwangere ZZP’er kunt doen, zodat je, naast het regelen van een ZEZ-uitkering, ook vooral van je zwangerschap kunt genieten. Mocht je toch nog met vragen zitten, laat het ons weten in een reactie hieronder of stuur je vraag in via het contactformulier.

Geschreven door: Iris Timmermans